|
KLAVIR istorijat |
|
|
Klavir (Piano), je instrument sa dirkama kod kojeg se ton proizvodi udarom filcem prekrivenim čekićem o metalnu žicu. Zbog svojih velikih tehničkih i izražajnih mogućnosti klavir je jedan od instrumenata sa najbogatijom muzičkom literaturom. Opseg klavira obuhvata tonove od subkontra A (2A) do c5. Partiture za klavir se najčešce pišu u dva reda. Gornji red se uglavnom izvodi desnom rukom, i najčešće se zapisuje u violinskom ključu dok se donji red uglavnom izvodi levom rukom i zapisuje u bas ključu. Izvođač koji za instrument ima klavir se zove pijanista.
Klavir je naslednik čembala, klavikorda i drugih nekadašnjih instrumenata sa dirkama. Opšte prihvaćeno mišljenje je da je izumitelj klavira Bartolomeo Kristofori, koji je svoju ideju po prvi put realizovao oko 1720. godine, tako što je umesto tada korišcenog mehanizma gavranovih pera koja okidaju žicu napravio sistem čekića koji zvuk proizvode udarcem o žicu. Time je postigao zavisnost jačine odsviranog tona od jačine udara prsta na dirku što je bio novitet, jer se okidanjem žice preko mehanizama dirki mogla postizati samo jedna jačina tona. Zbog ovoga su se prvi klaviri nazivali „piano e forte“ (ital. piano e forte - tiho i glasno). Piano e forte je prvi počeo praviti Gotfrid Zilberman (Gottfried Silberman), nemački izrađivač instrumenata sa dirkama. Njegovi učenici su nastavili proizvodnju ovih instrumenata i usavršavali je u Engleskoj i Beču, po kojima su razvijeni mehanizmi dobili imena. Izrada klavira sa bečkom mehanikom je bila najmasovnija na prelazu iz 19. u 20. vek. Tokom vremena je potisnta od strane engleske mehanike, koja je i danas dominantna. |
